noarderljocht.com
Aviation Heritage Centre
Luchtvaarthistorie van wereldklasse
Dangerous Skies
|
'Dangerous Skies' richt zich op de luchtoorlog van de Tweede Wereldoorlog, van de Luchtslag om Engeland, de Battle of Britain, naar de luchtstrijd op het Oostelijk front, het Verre Oosten en boven de Grote Oceaan. Net als in de tentoonstelling 'Knights of the Sky' worden levensechte diorama's afgewisseld met vitrines met persoonlijke verhalen, zoals dat van James Hayter, die als jonge Nieuw-Zeelandse vliegenier naar Engeland vertrok om daar bij de Royal Air Force het gevaar van de op handen zijnde Duitse invasie te keren.
Night Witches / Nachthexen vertelt de geschiedenis van tientallen Russische vrouwen, die iedere nacht met hun langzame Polikarpov tweedekkers Duitse stellingen belaagden.
Flying Officer Ron Beazer uit Feilding, Manawatu, was een van de vele Nieuw-Zeelanders, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Europa in de Royal Air Force diende. Samen met zijn Engelse navigator Andy Munro verloor hij in de nacht van 4 op 5 juli 1944 het leven tijdens een vlucht boven bezet Frankrijk.
Ze werd met tuberculose opgenomen in het Christchurch Hospital opgenomen en herstel zou een lange weg worden. Honderden kilometers in de Stille Oceaan werkte personeel van de luchtmacht onder zware omstandigheden hun vliegtuigen in de lucht te houden. Een briefwisseling brachten Gloria Lyons en de militairen bij elkaar.
|
|
First Blood
In de vroege morgen van 5 september 1939, enkele dagen na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, was het No.206 Squadron met 12 vliegtuigen opgestegen vanaf de basis Bircham Newton in Norfolk voor een patrouillevlucht boven de Noordzee. Anson K6183 'B' was er een van. Het vliegtuig steeg om 05.25 uur op van de thuisbasis. Aan boord P/O Lawrence Hugh Edwards, RNZAF (vlieger), Sgt Alexander Oliver Heslop (navigator), Aircraftman 1st Class Geoffrey Sheffield (boordtelegrafist) en boordschutter Leading Aircraftman John Quilter.
Op enig moment, vliegend op zo'n 300 voet en noordelijk van de Friese eilanden, zag de bemanning van de 'B' een Duits Heinkel He 115 watervliegtuig. De aanval werd ingezet en ongeveer een kwartier na het begin werd boordschutter door vuur van de Heinkel geraakt, waardoor de Anson nagenoeg onbeschermd was. P/O Edwards poogde nog de Duitser neer te schieten, maar in plaats daarvan trok hij aan het kortste eind. De Anson kwam neer in het water en ontplofte. De Heinkel cirkelde rond het wrak, waar twee van de bemanningsleden werden gezien. Ze landde vervolgens op het water om de twee op te kunnen pikken, echter de enige, die ze terug konden vinden was de waargewonde vlieger, P/O Edwards. Zijn drie kameraden worden herdacht op het Runnymede Memorial.
De Anson van Bill Reid is een vliegend eerbetoon aan de bemanning van Anson I K6183 'VX-B' van het No.206 Squadron op RAF Bircham Newton. De dramatische gebeurtenis in de vroege morgen van 5 september 1939 staat te boek als het eerste luchtgevecht van de Tweede Wereldoorlog. P/O Edwards werd de eerste krijgsgevangene van de RAF/RNZAF, zijn kameraden Sgt Heslop, AC1 Sheffield en LAC Quilter de eerste dodelijke slachtoffers. Op de foto brengen Ryan Southam en Bill Reid de Anson binnen op Omaka, de thuisbasis van de ZK-RRA. Omaka, 6 april 2023.
In het Operations Record Book (ORB) van het No.206 Squadron, staat het volgende over het verlies van de bemanning van Anson K6183 beschreven:
|
"5/9/1939 05.30 Twelve aircraft took off on parallel track search over North Sea from Datum line HTNO4943 - MZKSV0250 Track 071° Depth 150 miles. To return on reciprocal and return to base."
"At 12.00 hrs Anson K6183 B having failed to return from above search was posted missing. Crew: Pilot: Pilot Officer L.H. Edwards; Navigator: Sgt A. O. Heslop. W/Op: A/C1 G. Sheffield. A/G: LAC J. Quilter."
"12.05 hrs: Four aircraft took off on parallel track search for missing Anson K6183. Detail to fly along missing aircraft's track 3 miles apart and return on reciprocal. Aircraft returned 15.30. No aircraft or wreckage seen."
|
Operations Record Book van No.206 Squadron (AIR27/1221/1), The National Archives, Kew, Londen.
|
P/O Lawrence Hugh Edwards werd op 22 juni 1913 geboren in Patea, New Plymouth, Taranaki. Hij liep bj het ongeluk met z'n Anson zware brandwonden op en werd in de loop van 1944 door de Duitsers overgedragen aan het Rode Kruis en gerepatrieerd. Na de oorlog kon hij zijn loopbaan als vlieger bij de Nieuw-Zeelandse luchtmacht vervolgen. Hij overleed op 8 juli 1994 in Christchurch. Zijn drie bemanningsleden zijn nog steeds vermist en worden op het Runnymede Memorial in Surrey, Engeland, herdacht. De namen van Heslop en Quilter op Paneel 2, die van Sheffield op Paneel 3.
De Anson I is een van de 1.028 vliegtuigen, die tussen 1936 en juli 1944 aan de Australische luchtmacht werden geleverd. Deze Anson werd in 1943 gebouwd bij A.V. Roe & Co te Yeadon, Leeds, met serienummer MH120. Het vliegtuig werd in het kader van het Empire Air Training Scheme aan de RAAF toegewezen. Ze werd naar Australië verscheept en kwam vervolgens bij de Air Observers School te Evans Head in New South Wales in dienst. Pas in 1952 werd de MH120 door de luchtmacht buiten dienst gesteld. De Anson werd verkocht en werd, geregistreerd als VH-BAF, onder andere ingezet voor het vervoer van vers gevangen krabben uit Tasmanië en de Bass Strait eilanden bestemd voor de markt van Melbourne. Voordat het vliegtuig naar Nieuw-Zeeland zou vertrekken, deed dienst nog enkele jaren dienst als taxi- en vrachtvliegtuig, als vliegende filmster en als pronkstuk in het luchtvaartmuseum Airworld in Wangaratta, Victoria. Na een 10 jaar durende restauratie maakte de Anson op 18 juli 2012 vanaf Nelson haar eerste vlucht als ZK-RRA. De testvlucht werd uitgevoerd door Dave Philips met trotse eigenaar Bill Reid als navigator. Tot op heden draagt het vliegtuig de kleuren van het No.206 Squadron, RAF, als eerbetoon aan de bemanning van de K6183.
Parachute Party
|
James Chilton Francis Hayter, in 1917 geboren in Timaru op het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland, had vlak voor de oorlog leren vliegen bij de Marlborough Aero Club. Met een steeds grotere dreiging van een nieuwe wereldoorlog had hij zich, net als veel andere jonge Nieuw-Zeelandse vliegers bij de Britse Royal Air Force gemeld.
Portret van James Hayter getekend door Cuthbert Orde. The Battle of Britain London Monument website (geen copyright informatie).
|
|
Op zaterdagmiddag 26 oktober 1940 raakte zijn squadron tijdens een patrouillevlucht in gevecht met een formatie Messerschmitt Bf 109 jagers. Terwijl Hayter zich opmaakte voor een aanval op één van z'n opponenten, werd hij door een andere Bf 109 onder vuur genomen. De jonge vlieger restte geen andere keus, dan zijn zwaarbeschadigde Hurricane te verlaten. De P2916 stortte bij Staplehurst neer. Hayter landde rond kwart voor vier met zijn parachute bij het Great Swifts Estate, nabij Cranbrook, neer. Op een paar schrammen en een kleine hoofdwond na, was hij niet gewond.
De Hurricane Mark I, serienummer P2916 'UP-D' van het 605 Squadron suist richting aarde, nadat de vlieger er op een hoogte van 25.000 voet uit is gesprongen. Kort daarvoor was Hayter's Hurricane door vuur van een Luftwaffe Messerschmitt Bf 109 zo zwaar beschadigd, dat hem niets anders restte, zijn vliegtuig te verlaten. Het vliegtuig in dit diorama werd in 1968 vervaardigd als 'prop' voor de film 'The Battle of Britain'. Na de filmopnames werd de Hurricane door Air Chief Marshal Keith Park mee naar Nieuw-Zeeland genomen. Park, geboren te Thames (Noordereiland), leidde ten tijde van de Battle of Britain de No.11 Group van Fighter Command. Hij was in 1968 consultant bij de filmmaatschappij.
Hayter kwam aan z'n parachute midden in een feestje terecht, waar hem een glas werd aangeboden. Onder de feestgangers bevond zich een arts, die Hayter's hoofdwond van een verband voorzag. Met enige verbazing las hij enige dagen later de nota voor de medische verzorging, die bij het squadron was afgeleverd.
|
James Hayter overleed op 3 oktober 2006 in Takaka.
James Chilton Francis Hayter - Online Cenotaph Auckland War Memorial Museum.
Hiernaast: Biografie van James Hayter in het New Zealand Fighter Pilots Museum in Wanaka.
|
|
Mosquito Men
De Mosquito FB.VI vertelt het indringende verhaal van Ronnie Beazer en zijn navigator Andy Munro. Zij kwamen in juli 1944 om het leven toen hun vliegtuig in de buurt van de Luftwaffe basis bij Avord in Frankrijk door luchtafweergeschut werd geraakt. F/O Beazer was afkomstig uit Feilding, op het Noordereiland van Nieuw-Zeeland. Zijn Engelse navigator, Andy Munro, kwam uit Newcastle-on-Tyne. Beazer was 29, Munro 27 jaar oud.
De twee vliegeniers liggen naast elkaar op de begraafplaats van Avord.
De twee vliegeniers liggen naast elkaar op de begraafplaats van Avord.
|
F/O Ronnie Beazer in de cockpit van een Mosquito, ca 1944. PR9061, RNZAF Official, Air Force Museum of New Zealand Photograph Collection.
|
|
|
Navigator F/S Andy Munro (links) met zijn piloot P/O Thompson. PR9058, RNZAF Official, Air Force Museum of New Zealand Photograph Collection.
|
Kort na 2 uur, in de nacht van dinsdag 4 op woensdag 5 juli 1944, verongelukte Mosquito FB.VI NT131 ‘EG-D’ van het 487 (Nieuw-Zeeland) Squadron nabij Avord, Frankrijk. De Mosquito, gevlogen door Flying Officer Ronnie Beazer met navigator Flying Officer Andy Munro, was van RAF Thorney Island opgestegen voor een Intruder missie boven Frankrijk in het gebied ten oosten van Tours, de spoorlijn van Bourges naar Nevers in oostelijke richting volgend. Vlak nadat de Mosquito Avord was gepasseerd, zag de bemanning een trein op het spoor tussen de boerderijen Le Grand Aubilly en Le Petit Aubilly. De piloot maakte daarop een scherpe linkerbocht om vervolgens zo de aanval in te kunnen zetten. De Mosquito kwam daarbij dicht in de buurt van de bij Avord gelegen Luftwaffe vliegbasis. Vliegend op een hoogte van ongeveer 30 meter werd het vliegtuig door luchtafweergeschut van de basis geraakt. Vanaf de grond werd gezien, dat een granaat bij de neus, of bij een van de motoren, ontplofte. Het is goed mogelijk, dat de bemanning van een andere Mosquito, gevlogen door F/L Kerr en F/O Clark van het Canadese 418 Squadron getuige waren van de laatste momenten van de NT131. In hun rapport staat geschreven: “ At 02:02 hours, saw intense tracer from Avord airfield. An aircraft caught fire and crashed". De Mosquito stortte ten zuiden van Avord neer. De beide vliegers kwamen om het leven. Ze werden op de begraafplaats van Avord begraven.
Mosquito FB.VI NZ2336 heeft jarenlang in opslag gestaan bij John Smith in Mapua. Na zijn overlijden in 2019 werd het vliegtuig geschonken aan het Aviation Heritage Centre. Het restauratieproces is nog in volle gang, maar nu al is de Mosquito het stralende middelpunt van de tentoonstelling. Op 8 november 2021 draaiden beide Merlin motoren voor het eerst weer sinds lange tijd. De Mosquito draagt de 'EG" code van het 487 (New Zealand) Squadron, RAF, en is een eerbetoon aan F/O Ronnie Beazer en z'n navigator F/O Andy Munro, die in de vroege ochtend van woensdag 5 juli 1944 bij het Franse Avord het leven lieten in Mosquito FB.VI NT131/EG-D. De Mosquito, gebouwd door Standard Motors in Coventry, draagt het originele RAF-serial TE910 op de staart, evenals de code 'EG-D'. Het vliegtuig werd in april 1947 naar Nieuw-Zeeland verscheept en kwam daar met het serial NZ2336 in dienst bij No.75 Squadron, RNZAF (Code 'YC-B').
|
In het Operations Record Book (ORB) van het squadron wordt kort melding gedaan van het verlies van de twee Mosquito's en hun bemanningen: "An unlucky night for the Squadron, 18 aircraft operated of which two failed to return, the crews being W/O B. Ward and F/Sgt F.A. Read, F/O R.C. Beazer and F/O A.W. Munro. Nothing was seen or heard of them after take off, but many crews reported intense flak during the night, and an aircraft was seen to go down in flames."
Bron: ORB 487 Squadron, in AIR27/1935, The National Archives, Kew.
|
|
Ronald Charles Ostend Beazer - Online Cenotaph Auckland War Memorial Museum
Andrew White Munro - Commonwealth War Graves Commission
Gloria Lyons
|
Gloria Lyons ging naar de Avonside Girls High School in Christchurch toen ze met tuberculose in het ziekenhuis werd opgenomen. De 19-jarige wachtte een langdurig verblijf. Op meer dan 4000 kilometer afstand, op de Solomon Eilanden vochten militairen van de Nieuw-Zeelandse luchtmacht niet alleen tegen de Japanners maar vooral ook tegen de uitputtende omstandigheden van het klimaat op de eilandengroep. Daar waar sommige militairen spaarzaam briefcontact hadden met het thuisfront, zochten anderen een 'pen-pal'/ De aan haar bed en rolstoel gekluisterde reageerde. Zo ontstond een regelamtige briefwisseling en prijkte haar naam op ee van de Kittyhawks...
|
Gloria in het ziekenhuis.
|
Grondpersoneel van de No.4 Servicing Unit op de vleugel van Kittyhawk NZ3148, de eerste van drie Nieuw-Zeelandse Kittyhawks, die de naam 'Gloria Lyons' heeft gedragen. Deze Kittyhawk raakte op 9 februari 1944 zwaar beschadigd bij de landing en moest worden afgeschreven. Official Photograph Collection, Air Force Museum of New Zealand (PR2503).
Alleen het derde vliegtuig met de naam 'Gloria Lyons', serienummer NZ3220, is bewaard gebleven en is tentoongesteld in Dangerous Skies.
|
De No.4 Servicing Unit van de Nieuw-Zeelandse Luchtmacht, de Royal New Zealand Air Force, was gestationeerd op het provisorisch aangelegde vliegveld bij Ondonga op New Georgia, een van de eilanden van de Solomon Eilanden. De eenheid was verantwoordelijk voor onderhoud en reparatie van de vliegtuigen van de New Zealand Fighter Wing, bestaande uit squadrons vliegend met de Curtiss P-40 Kittyhawks.
Ondonga Airfield vanuit het westen gefotografeerd. De opname dateert uit 1944. Official Photograph Collection, Air Force Museum of New Zealand (PR3614).
|
|
Gloria herstelde uiteindelijk en emigreerde uiteindelijk naar Australië. Gloria Austin-Eames overleed in Bankstown, Sydney, in 1998.
Lost in the Jungle
Deze Hudson van de Nieuw-Zeelandse Luchtmacht symboliseert het lot dat vele vliegtuigen tijdens de Tweede Wereldoorlog in Zuid-Oost Azië en de eilanden van de Stille Oceaan ondergingen.... ze verongelukten of maakten een noodlanding in onherbergzaam terrein. Nog steeds zijn vele vliegtuigbemanningen, zowel aan Geallieerde als Japanse zijde, vermist. Een enkele keer wordt er, soms bij toeval, een vermist vliegtuig ontdekt.
Deze Lockheed Hudson III, NZ2049, werd in november 1942 ingedeeld bij het No.3 (General Reconnaissance) Squadron van de Royal New Zealand Air Force om vanaf het eiland Guadalcanal patrouilles boven vijandelijk gebied uit te voeren. Daarbij kwam het een aantal keren tot contact met Japanse vliegtuigen. In zeker twee gevallen werd de Hudson aangevallen, waarbij de Hudson bij de laatste door drie Zero's werd aangevallen. Desondanks slaagde het vliegtuig er in, veilig op de basis terug te keren. De vlieger, Flying Officer George Gudsell, werd daarvoor onderscheiden met de US Air Medal, de eerste aan een Nieuw-Zeelands vlieger toegekende decoratie. De Hudson overleefde de oorlog ook en werd daarna buiten dienst gesteld en uiteindelijk (voor verschroting) verkocht. Zo ver kwam het echter niet: tot aan de dood van eigenaar John Smith verbleef het toestel in een schuur op zijn boerderij bij Mapua, Nelson. Kort voor z'n overlijden schonk Smith de Hudson aan Bill Reid. Er bestaat een mogelijkheid het toestel weer in vliegwaardige condititie te brengen. Voorlopig wijst de Hudson de bezoekers van 'Dangerous Skies' op de grote offers die vliegers in de oorlog brachten.
|
NZ2049, Hudson III van No.3 (GR) Squadron, RNZAF. De machine werd bij Lockeed gebouwd voor de Amerikaanse luchtstrijdkrachten (serienummer 41-36976) en aangewezen voor overdracht aan de Britse luchtmacht in het 'Lend-Lease' kader. Uiteindelijk werd de Hudson naar Nieuw-Zeeland verscheept voor dienst in de oorlogvoering boven de Stille Oceaan.
Onder: Een stille getuige van de strijd in de Pacific.
|
|
Aan het Oostelijke Front
|
Lydia Vladimirovna Litvyak
(Moskou, 18 augustus 1921 – Krasnyi Luch, 1 augustus 1943). ‘Lilya’, was gevechtspiloot bij de Sovjet luchtmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de twee jaar dat ze bij de luchtmacht diende, was ze de eerste vrouwelijke Sovjet gevechtspiloot die een vijandelijk vliegtuig neerschoot, de eerste van twee vrouwelijke gevechtspiloten, die de titel van aas hebben behaald, alsmede houder van het record voor het grootste aantal luchtoverwinningen door een vrouwelijke gevechtspiloot. Op 1 augustus 1943 maakte Lydia Litvyak haar laatste vlucht. Het was al haar vierde vlucht van de dag, waarbij ze een vlucht van Ilyushin Il-2 grondaanvalsvliegtuigen begeleidde. Toen die terugkeerden naar hun basis, doken een paar Bf 109's op Litvyak, die op dat moment een grote groep Duitse bommenwerpers aanviel.
Het laatste dat van haar werd gezien was, dat haar Yak-1 werd achtervolgd door maar liefst acht Bf 109's. Er werd geen parachute gezien en geen explosie, maar Lilya keerde niet terug van deze missie. Litvjak was 21 jaar oud. De Sovjetautoriteiten vermoedden dat ze gevangen was genomen. Pas in 1979 zou duidelijk worden, dat ze op die eerste augustus 1943 was gesneuveld. |
Lydia Vladimirovna Litvyak - 'de Lelie van Stalingrad'.
|
Senior Sergeant Faina (Inna) Pleshchivtseva (later: Pasportnikova) was Litvyak's vaste monteur van Litvyak geweest. Ze was er altijd van overtuigd geweest, dat haar vliegenier niet gevangen was genomen, maar bij het luchtgevecht was omgekomen. De zoektocht naar de plek waar de Yak-1 van Litvyak was neer gekomen zou haar maar liefst drie jaar kosten.
Drie jaar lang kreeg ze gezelschap van familieleden, die samen met een metaaldetector de meest waarschijnlijke plekken afzochten. In 1979, na het blootleggen van meer dan 90 mogelijke crashlocaties, 30 vliegtuigen en stoffelijke resten van talloze sinds de oorlog vermiste vliegers, ontdekten de zoekers een niet-geïdentificeerde vrouwelijke piloot, begraven in het dorp Dmitrievka, in het Shakhterski-district. Een speciaal gevormde commissie stelde vervolgens vast, dat het de overblijfselen van Litvyak waren.
Op 6 mei 1990 kende de Sovjet-president Michail Gorbatsjov haar postuum de titel Held van de Sovjet-Unie toe. Haar uiteindelijke rang was senior luitenant, zoals werd gedocumenteerd in alle Moskouse kranten van die datum. Pasportnikova overleed in 2007.
Drie jaar lang kreeg ze gezelschap van familieleden, die samen met een metaaldetector de meest waarschijnlijke plekken afzochten. In 1979, na het blootleggen van meer dan 90 mogelijke crashlocaties, 30 vliegtuigen en stoffelijke resten van talloze sinds de oorlog vermiste vliegers, ontdekten de zoekers een niet-geïdentificeerde vrouwelijke piloot, begraven in het dorp Dmitrievka, in het Shakhterski-district. Een speciaal gevormde commissie stelde vervolgens vast, dat het de overblijfselen van Litvyak waren.
Op 6 mei 1990 kende de Sovjet-president Michail Gorbatsjov haar postuum de titel Held van de Sovjet-Unie toe. Haar uiteindelijke rang was senior luitenant, zoals werd gedocumenteerd in alle Moskouse kranten van die datum. Pasportnikova overleed in 2007.
Nachtheksen
Ze kwamen in de nacht, in hun mysterieus suizende Polikarpov U-2 tweedekkervliegtuigen. Met hun kleine lading aan bommen bestookten ze Duitse stellingen.
Het 588e Nachtbommenwerper Regiment Taman bestond volledig uit vrouwen, vliegers en grondpersoneel. Eind 1941 was op de basis Engels bij Saratov onder leiding van Jevdokija Berschanskaja een begin gemaakt met de training van vliegers en navigators. In veel gevallen waren de jonge vrouwen afkomstig uit vliegclubs of waren eerder werkzaam geweest in de burgerluchtvaart. Vanaf februari 1942 begon de opbouw van het 588 Notchnoï Bombardirovotchny Aviatsionny Polk (NBAP), het Nachtbommenwerper Vlieger Regiment, onderdeel van het 4e Lucht Leger. In juni van dat jaar werden in het zuiden van de Donbas de eerste oorlogsvluchten uitgevoerd. Er zouden vele volgen. Vanwege de grote verdiensten boven het slagveld werd de eenheid een jaar later tot Garderegiment benoemd. Vanaf 10 juni 1943 werd het 588e het 46 Gvardiya Notchnoï Bombardirovotchny Aviatsionny Polk, het 46e Garde Nachtbommenwerper Vlieger Regiment (46 Gv NBAP). Voor de inzet bij de herovering van het schiereiland Taman, in september en oktober 1943, werd die naam aan de eenheid toegekend: 46 Gv NBAP ‘Taman’.
Het 588e Nachtbommenwerper Regiment Taman bestond volledig uit vrouwen, vliegers en grondpersoneel. Eind 1941 was op de basis Engels bij Saratov onder leiding van Jevdokija Berschanskaja een begin gemaakt met de training van vliegers en navigators. In veel gevallen waren de jonge vrouwen afkomstig uit vliegclubs of waren eerder werkzaam geweest in de burgerluchtvaart. Vanaf februari 1942 begon de opbouw van het 588 Notchnoï Bombardirovotchny Aviatsionny Polk (NBAP), het Nachtbommenwerper Vlieger Regiment, onderdeel van het 4e Lucht Leger. In juni van dat jaar werden in het zuiden van de Donbas de eerste oorlogsvluchten uitgevoerd. Er zouden vele volgen. Vanwege de grote verdiensten boven het slagveld werd de eenheid een jaar later tot Garderegiment benoemd. Vanaf 10 juni 1943 werd het 588e het 46 Gvardiya Notchnoï Bombardirovotchny Aviatsionny Polk, het 46e Garde Nachtbommenwerper Vlieger Regiment (46 Gv NBAP). Voor de inzet bij de herovering van het schiereiland Taman, in september en oktober 1943, werd die naam aan de eenheid toegekend: 46 Gv NBAP ‘Taman’.
|
Twee 'Nachtheksen', Senior Luitenant Rufina Sergeyevna Gasheva (links) en Natalya Foydorovna Meklin werden voor hun grote verdiensten benoemd tot Helden van de Sovjet Unie.
Onder: de Polikarpov Po-2 ZK-POL van de Red Star Aviation Trust maakt zich klaar voor de Classic Fighter Air Show 2023 op het vliegveld van Omaka.
|
|
|
|
|
Linksboven: De Junkers Ju 87 Stuka duikbommenwerper zaaide dood en verderf in de eerste maanden van de oorlog in Polen, de Lage Landen en later tijdens de Duits opmars naar het Oosten. Rechtsboven: Deze Flugwerk FW 190A-8N is een replica van de roemruchte Focke Wulf Fw 190. Het vliegtuig is in de kleuren van Hauptmann Erich Rudorffer van de tweede Gruppe van Jagdgeschwader 54 'Grünherz'. Het vliegtuig is vliegwaardig en maakt deel uit van de Chariots of Fire collectie.
Rechts: Vasili Ivanovitsj Tsjoejkov (12 februari 1900 – 18 maart 1982) was luitenant-generaal in het Rode Leger van de Sovjet-Unie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij kreeg twee keer de eretitel 'Held van de Sovjet-Unie' (in 1944 en 1945) onder meer vanwege zijn verdiensten in de Slag om Stalingrad. Hij nam in mei 1945 deel aan de Slag om Berlijn. Na de oorlog werd hij bevorderd tot Maarschalk van de Sovjet-Unie. Na zijn dood werd hij, als de eerste Sovjetmaarschalk buiten Moskou begraven, in Wolgograd, het voormalige Stalingrad. Deze buste buste werd gemaakt door zijn zoon Alexander Tsjoejkov.
|
|
Graeme Frew in zijn Yak-3M ZK-VVS 'Full Noise' tijdens de landing na een oefenvlucht, voorafgaand aan Classic Fighters 2023. Op 11 mei moest Frew door motorproblemen de start afbreken. De Yak raakte daarbij beschadigd, toen deze aan het eind van de startbaan over een weg in een hek belandde. Frew bleef daarbij gelukkig ongedeerd.
|
Vliegers van de Royal New Zealand Air Force Zonder alle andere vliegers van de Nieuw-Zeelandse Luchtmacht ook maar enigszins te kort te willen doen, is in Dangerous Skies een selectie gemaakt van vliegers, die gedurende de donkere jaren van de Tweede Wereldoorlog in de Royal New Zealand Air Force dienden, op alle fronten en alle delen van de wereld, zoals in Europa, waar ze waren ingedeeld bij de Royal Air Force, niet alleen bij Nieuw-Zeelandse, maar talloze andere eenheden.
|
|
|
Air Vice Marshal Keith Park, gefotografeerd op 1 september 1942 op Malta, voor zijn Hurricane. Deze foto uit de collectie van het Imperial War Museum (CM3513) is geplaatst in het publieke domein.
|
|
Desmond James Scott
|
Desmond James Scott (Ashburton 1918 - Christchurch 1997) kwam in maart 1940 in dienst bij de RNZAF. Na zijn vliegeropleiding op Wigram vertrok hij in het najaar naar Engeland, waar de jonge vlieger, na aanvullende training, bij het No.3 Squadron van de RAF werd ingedeeld. De succesvolle jachtvlieger werd in mei 1942 met het Distinguished Flying Cross onderscheiden.
In april 1943 werd hij commandant van het No.486 (New Zealand) Squadron. De eenheid vloog vanaf RAF Tangmere met de Hawker Typhoon Ib. In juli 1943 was Scott de eerste RAF-vlieger die de aanval op een V-1 site in Frankrijk opende, nog ver voor dat wapen Zuid-Oost Engeland en Londen zou teisteren. Nog geen jaar later zou het Nieuw-Zeelandse squadron volop worden ingezet in de bestrijding van de V-1. Scott leidde toen al de Tangmere Wing, om daarna op het vasteland van Europa de vijand met hun met raketten bewapende Typhoons te lijf te gaan. In de winter van 1944/45 stond z'n wing op de basis Volkel. |
|
No.486 (NZ) Squadron in de strijd tegen de Vliegende Bommen...
Enkele dagen nadat de Geallieerde legers voet aan wal hadden gezet in Normandië, begon het Duitse offensief met V-1 Vliegende Bommen, waarbij vooral Londen het moest ontgelden. In allerijl werden er bij de RAF eenheden vrijgemaakt voor de onderschepping van deze onbemande bommen. Naast onder andere het Nederlandse No.322 (Dutch) Squadron, RAF, werd daarvoor ook het Nieuw-Zeelandse No.486 (New Zealand) Squadron, RAF, ingezet. Toen in september '44 nagenoeg een einde kwam aan de dreiging van de Vliegende Bommen, had het Nieuw-Zeelandse squadron er 246¾ V-1's* neergehaald. (De eenheid zelf claimde overigens 241 V-1's, terwijl een andere bron** het op 223 houdt). No.322 Squadron bracht haar score op 119⅔; de andere bron** stellen het totaal op 108½.
In het New Zealand Fighter Pilots Museum op het vliegveld van Wanaka was dit indrukwekkende schilderij van Ron Fulstow te bewonderen. Het toont de Hawker Tempest V JN758 van het No.486 (New Zealnd) Squadron, RAF, vlak nadat de vlieger van deze machine een V-1 tot ontploffing heeft gebracht. Op datzelfde moment wordt een andere vliegende bom onder vuur genomen. Tussen 18 juni en 23 juli 1944 werden er met deze Tempest 10½* V-1's neergehaald:
datum |
vlieger |
aantal V-1 |
18 juni 1944 |
F/O J.R. Cullen |
1 |
20 juni 1944 |
F/L J.H. McCaw |
½ |
22 juni 1944 |
F/L J.H. McCaw |
1 |
25 juni 1944 |
F/O S.S. Williams |
1 |
8 juli 1944 |
F/L J.H. McCaw |
4 |
21 juli 1944 |
F/L J.H. McCaw |
1 |
23 juli 1944 |
P/O W.A.L. Trott |
2 |
Op 23 juli, na het neerhalen van 2 V-1's, sloeg de Napier Sabre motor van de Tempest af, waardoor P/O Trott zich genoodzaakt zag, een noodlanding the maken. De JN758 kwam bij Stone Cross in Sussex aan de grond. In Diver! wordt op p.223 beschreven, dat de eerste V-1 om 15.15 uur bij Hastings werd onderschept en de tweede om 15.30 uur in de buurt van Etchingham. In het Operations Record Book van het squadron staat het als volgt omschreven:
"23.07.44 Up 15.20; Down 16.05 Pilot destroyed 2 'divers', first at Q9665 on the ground at 15.25 hrs, the second in the Etchingham area at 15.30 hrs." In ORB No.486 Squadron in AIR27/1934/54, The National Archives, Kew.
In deze bron wordt overigens niets geschreven over de noodlanding van Trott. In "Fighter Command Losses, Vol.3" van Norman Franks staat op p.70, dat de noodlanding ten gevolge van motorstoring plaats vond nabij Polegate. De vlieger was ongedeerd, maar het vliegtuig moest worden afgeschreven.
William Alan Liddell Trott kwam op 17 februari 1955 om het leven bij het verongelukken van Devon NZ1815 op de Shingle Slip Knob in het Tararua Forest Park, Nieuw-Zeeland. Bij het ongeluk kwam ook F/L E. Casey om.
"23.07.44 Up 15.20; Down 16.05 Pilot destroyed 2 'divers', first at Q9665 on the ground at 15.25 hrs, the second in the Etchingham area at 15.30 hrs." In ORB No.486 Squadron in AIR27/1934/54, The National Archives, Kew.
In deze bron wordt overigens niets geschreven over de noodlanding van Trott. In "Fighter Command Losses, Vol.3" van Norman Franks staat op p.70, dat de noodlanding ten gevolge van motorstoring plaats vond nabij Polegate. De vlieger was ongedeerd, maar het vliegtuig moest worden afgeschreven.
William Alan Liddell Trott kwam op 17 februari 1955 om het leven bij het verongelukken van Devon NZ1815 op de Shingle Slip Knob in het Tararua Forest Park, Nieuw-Zeeland. Bij het ongeluk kwam ook F/L E. Casey om.
* Het standaardwerk op dit gebied is het boek "Diver! Diver! Diver!, RAF and American Fighter Pilots Battle the V-1 Assault over South-East England 1944-45", van Brian Cull en Bruce Lander, Grub Street, Londen, 2008; ISBN 9781904943396.
** "Ace High", Voulme II, p.212 van Christopher Shores, Grubstreet, Londen, 1999; ISBN 1898697000.
Het New Zealand Fighter Pilots Museum sloot helaas haar deuren in maart 2011. een deel van de collectie ging op in het Warbirds&Wheels Museum, idem op het vliegveld van Wanaka gevestigd.
** "Ace High", Voulme II, p.212 van Christopher Shores, Grubstreet, Londen, 1999; ISBN 1898697000.
Het New Zealand Fighter Pilots Museum sloot helaas haar deuren in maart 2011. een deel van de collectie ging op in het Warbirds&Wheels Museum, idem op het vliegveld van Wanaka gevestigd.
Alan Christopher Deere
|
Wing Commander Alan Christopher Deere, juli 1944. IWM Foto (CH13619).
|
|
Spitfire Mk.IX PV270 (ZK-SPI) in de kleuren van Wing Commander Alan Deere ten tijde, dat hij de Biggin Hill Wing leidde. Spitfire IX EN568 was toen voorzien van zijn persoonlijke codeletters 'AL''. Op de foto: ZK-SPI wordt hier gevlogen door S/L Sean Perrett. De Spitfire maakt deel uit van de Biggin Hill Historic Aircraft Centre op de vliegbasis Ohakea. Het BHHAC wordt geleid door Brendon Deere, oomzegger van Alan Deere.
Lost without a trace.....
In de foyer van het Aviation Heritage Centre hing tijdens ons eerste bezoek in 2010 een groot schaalmodel van de Wellington B.III, serienummer X3751, in de kleuren van het 75 (New Zealand) Squadron van de RAF. Deze Wellington en haar bemanning keerde niet terug van een trainingsvlucht. De bemanning is tot op de dag vermist.
Wellington B.III van 75 (NZ) Squadron, RAF.
Het 75 Squadron werd op 8 april 1940 als Nieuw-Zeelandse eenheid op RAF Feltwell in dienst gesteld, in eerste instantie vliegend met de Wellington B.I In januari 1942 was het overgeschakeld op de BIII. In augustus 1942 werd de eenheid naar RAF Mildenhall overgeplaatst. Daarbij was ook de X3751. Het 75 Squadron schakelde over op de viermotorige Stirling. De X3751 kwam bij 23 OTU (Operationele trainingseenheid) op RAF Pershore in dienst.
Op 30 mei 1942 raakte de X3751 tijdens een aanval op Keulen ernstig beschadigd door luchtafweervuur. De captain, P/O Jarman, wist de bommenwerper veilig thuis te brengen. |
Sinds de nacht van 30 september op 1 oktober 1942 is de Wellington B.III X3751 als vermist opgegeven. Het vliegtuig, in dienst bij 23 OTU op RAF Pershore, was om 20.20 uur gestart voor een nachtelijke navigatie trainingsvlucht. Aan boord waren vijf bemanningsleden: F/S R.J. Woodruff, Sgt R. Sandham, F.S. M.J. Bracey, Sgt L.W. Robert en F/S W.E. Scott. Op Sgt Robert na, waren de bemanningsleden in dienst van de RCAF, de Canadese Luchtmacht. Sgt Robert was in RAF-dienst.
De trainingsvlucht zou vanaf Pershore via Conway, Douglas op het eiland Man, Fishguard terug naar de thuisbasis voeren. Na de start werd nog wel een test-radiobericht van het vliegtuig opgevangen, maar daarna werd er niets meer van vliegtuig en bemanning vernomen. In de vroege morgen van 1 oktober werd een grote zoekactie in gang gezet, die helaas geen enkel resultaat opleverde. Het vliegtuig verdween zonder ook maar één spoor na te laten. De namen van de vijf bemanningsleden zijn op de panelen van het Runnymede Memorial gegraveerd. |
Naar Knights of the Sky
The photographs on this page are shown with permission of the Aviation Heritage Centre