De Geel-oog Pinguïns van Katiki Point

Enkele kilometers ten zuiden van Moeraki is Katiki Point. Vlakbij de witte karakteristieke vuurtoren leidt een pad naar beneden richting de kliffen. Vanuit de kijkhut kan men er de Hoiho, de Geeloog Pinguïn bewonderen, tenminste voor zover dit schuwe, maar bovenal zeldzame dier zich laat zien. De beste momenten om een glimp van de Hoiho op te vangen zijn 's morgens vroeg en aan het eind van de dag. 

Het broedgebied van de Hoiho (Megadyptes antipodes) strekt zich op het vasteland van Nieuw-Zeelands Zuidereiland uit van het Banks Schiereiland in het noorden tot aan de Catlins in het zuiden. Daarnaast broeden de dieren ook nog op de Campbell- en Auckland eilanden. De Hoiho broedt bij voorkeur in dicht struikgewas vlak bij het strand. Doorgaans legt het vrouwtje 2 eieren. Wanneer de kuikens uit het ei kruipen is het donsdek donker van kleur. Naarmate de hoiho volwassen wordt neemt het kleurverschil tussen mannetjes en vrouwtjes toe. De roep kent een aantal variaties, soms zelfs gelijkend op die van een Weka !

De broedperiode van 28 weken begint half augustus met het vormen van paartjes en het zoeken van een geschikte nestplaats. Deze is doorgaans een plek met een vaste, stevige achtergrond: een stuk rots, een boomstronk of  de steel van een flax-plant. Het nest is zo uitgezocht, dat het broedpaar is beschermd tegen de soms barre weersomstandigheden, maar ook tegen fel zonlicht.
Vanaf het midden van september tot begin oktober worden de (twee) groenig witte eieren gelegd, die beurtelings door het mannetje en vrouwtje worden bebroed. 
Na ongeveer 43 dagen, eind november, begin december komen de kuikens uit het ei. Voor de ouders breekt er een drukke periode aan. 's Morgens vroeg verlaat een van de ouders het nest, op zoek naar een maaltje vis. Ergens in de namiddag keert de Hoiho terug  en pas na een uitgebreid begroetingsritueel kan er gegeten worden.
In de nestperiode van de kuikens zijn de diertjes zeer kwetsbaar voor roofdieren, zoals stoats, fretten, maar ook (verwilderde) katten. De ouders zijn veelal machteloos bij aanvallen van roofdieren.

Een volwassen Hoiho wordt ongeveer 75 centimeter groot.

Aan het eind van januari zijn de kuikens zo groot geworden, dat beide ouders de zee in moeten om de jonge dieren te voeden. Pas in de volgende weken verruilen de kuikens hun bruine donskleed voor hun 'watervaste' verenkleed.
Eind februari/begin maart kunnen de jonge dieren dan eindelijk zelf het water in, om hun tocht naar de overwinteringsgebieden naar het noorden aan te vangen. De zwemtocht van soms meer dan 500 kilometer* is een extreem gevaarlijke, want naar schatting minder dan 15% van de jonge hoiho's bereikt nooit de leeftijd waarop ze zelf kunnen broeden.

Nadat de jonge kuikens klaar voor de zee zijn geworden, begint de ruiperiode van de beide ouders. In de komende 3 tot 4 weken zijn ze aan land gebonden en kunnen pas het water in, als het verenpak geheel is vervangen. Dit is een gevaarlijke periode voor de veelal verzwakte dieren. Pas aan het eind van mei kunnen ze de zee weer op.

De beste manier om een Hoiho van nabij te bekijken en te fotograferen is vanuit een kijkhut. Zo is de kans op verstoring het kleinst. Op verschillende plaatsen langs de Otago-kust zijn kijkhutten geplaatst, zoals op Bushy Beach, Katitki Point en in het Nugget Point Reserve. Deze hutten bevinden zich op nog geen 5 minuten lopen van een parkeerplaats. De hut in Sandfly Bay, aan het eind van Sealpoint Road, neemt een klein half uur lopen. De foto's op deze pagina zijn gemaakt op Katiki Point; de strandfoto's vanuit de hut, de anderen op en langs het pad. 

* Lees meer over recent onderzoek van de University of Otago over grote afstanden, die de jonge Hoiho's overbruggen naar hun overwinteringsgebied. Het nieuwsbericht werd op 14 maart 2018 in de New Zealand Herald geplaatst.

De Yellow-eyed Penguin Trust in Dunedin is één van de belangrijkste organisaties op het gebied van de bescherming van de kwetsbare Hoiho. Op de website lees je alles over de Hoiho en de actuele stand van zaken.

Meer over de Hoiho vind je op de website van het Department of Conservation (DoC).

---

De Hoiho is niet de enige pinguïn aan de kusten van het Zuider Eiland. Met name rond het zuidelijke deel van de kust en op Rakiura (Stewart Island), de Snares en het Fiordland kunnen de dieren zich nog redelijk handhaven.