Mount Cook in black&white

Hoog boven Aoraki

In de foyer het Hermitage Hotel in Aoraki / Mount Cook Village is in het Sir Edmund Hillary Alpine Centre een uitgebreide tentoonstelling gewijd aan de geschiedenis van de bergsport en luchtvaart in dit gebied.

Schitterend middelpunt van de expositie is de Auster Aiglet ZK-BDX, waarmee in de morgen van 22 september 1955 de eerste landing op de Tasman Gletsjer werd gemaakt. Na deze pionierende eerste vluchten werd het berggebied door Mount Cook Skiplanes vanaf Mount Cook Airport voor een grote groep mensen bereikbaar gemaakt.

De eerste landing op de Tasman - 22 september 1955

De historische eerste landing op de Tasman Gletsjer werd in de morgen van 22 september 1955 gemaakt door Harry (later Sir Henry) Wigley in de met ski’s uitgeruste één-motorige Auster Aiglet ZK-BDX. Al sinds de dertiger jaren speelde Harry met de gedacht ooit met toeristen naar de hooggelegen sneeuwvlakten van de Tasman-, Franz Josef- en Fox Gletsjers te vliegen én er op te landen. Van boven zagen die grote witte vlakten er immers ‘zo vlak als een bljardlaken’ uit.

Hij meende, dat een Auster, voorzien van intrekbare ski’s, ideaal voor deze vluchten zou zijn. Met de adviezen van ‘Carp’ (E.H.) Carpenter, een voormalig bushpiloot in Canada en in het begin van de ‘50er jaren Hoofd van het Luchtwaardigheids Bureau van de Nieuw-Zeelandse Civil Aviation Authority (CAA) ging Wigley aan de slag met een ontwerp voor de intrekbare ski’s. Na vele honderden uren van sleutelen en testen van de ski’s was er nog steeds geen betrowbare constructie gevonden.
Uiteindelijk bleek een simpele Kiwi vondst, tot een goed werkend en betrouwbaar systeem te leiden: een paar skistokken werden aan beide zijden van de cockpit gekoppeld aan een simpele handle. De vlieger kon deze handle door beide zijramen bedienen. Door de handle omhoog te duwen kwamen de wielen onder de ski’s uit, waardoor een landing op het gras gemaakt kon worden. Werd de handle naar beneden gedrukt, dan waren het de ski’s, die het eerste contact met terra firma, de sneeuw en het ijs, maakten.

In het voorjaar van september 1955 was Nieuw-Zeelands grootste gletsjer bedekt met een prefect ogend pak sneeuw. Op de dag van de allereerste poging klaarde de lucht zienderogen op, nadat het eerder nog had gesneeuwd. De lichte wind kwam uit het zuiden en de barometer steeg. Harry Wigley vertrok bij het eerste daglicht van Timaru richting de vliegstrip bij het Hermitage Hotel in Mount Cook Village.

Harry Rodolph (Sir Henry) Wigley
1913 - 1980

In 1930 kwam Harry Wigley in dienst van de New Zealand Aero Transport company in Timaru, het bedrijf dat in 1920 door zijn vader was opgericht. Samen begonnen de Wigleys in de jaren '30 de Queenstown - Mount Cook Airway. De Tweede Wereldoorlog bracht echter een eind aan het vliegbedrijf. Eerst in 1952 werd een nieuwe start gemaakt, met een nieuw vliegtuig: Auster Aiglet ZK-BDX.
In 1954 werd de naam in Mount Cook Air Services Ltd veranderd. Een jaar later slaagde Wigley er in zijn droom, een landing op de Tasman, te realiseren. Hij baande daarmee de weg voor de Cessna's en Turbo Porters van Mount Cook Skiplanes. Wigley was tot 1979 Managing Director van Mount Cook Airline en tot aan zijn dood President-directeur van het bedrijf.

Plaquette op Mount Cook Airport.

Twee foto's van de Auster Aiglet ZK-BDX op de hoge nevé van de Tasman Gletsjer.

Wigley's compagnon op deze eerste vlucht was Allan ‘Squib’ McWhirter, die de taak had gekleurde stenen uit het raam te gooien, als Wigley eenmaal een geschikte landingsplaats had gevonden.
Bij aankomst op de strip bij de Hermitage werden de twee vliegende pioniers verwelkomd door Sir Edmund Hillary en berggids Harry Ayres. De op handen zijnde bergvlucht bracht een behoorlijke menigte naar het kleine vliegveldje.
De Auster werd vol geladen met ijsbijlen, shoppen, parka’s sneeuwlaarzen. Toen eenmaal de gletsjer in het volle zonlicht baadde koos de Auster het luchtruim en via de Murchison Valley klom het vliegtuig langzaam bij de Tasman Gletsjer omhoog.

Wigley’s oog viel op een vlakte aan de oostkant van de gletsjer, ruwweg liggend tussen de Darwin Gletsjer aan de ene kant en de Malte Brun Hut aan de andere kant. Hij vloog met de laagst mogelijke landingssnelheid over het beoogde stuk, waarbij ‘Squib’ de markers naar buiten gooide. De Auster maakte hoogte en met een wijde bocht lijnde Wigley op met de uitgeworpen merktekens. Vlak voor de landing bracht Wigley de motor op vol vermogen, waarna de ski’s zich licht in de sneeuw drukten. Even later stond de Auster op de Tasman Gletsjer.

Boven en hiernaast: Sir Henry Wigley en ZK-BDX.

Sir Edmund Hillary

Voordat Edmund Percival Hillary in 1953, samen met zijn medeklimmer Tenzing Norgay, wereldberoemd werd door de bedwinging van 's werelds hoogste berg, de Qomolangma, beklom hij talloze bergen in de Nieuw-Zeelandse Alpen.

De Qomolangma ('Heilige Moeder') is beter bekend als Mount Everest en meet 8848 meter boven zeeniveau, bijna 2½ keer zo hoog als de Aoraki, de hoogste berg van Nieuw-Zeeland. Aoraki is de Maori-naam van de berg en betekent 'Berg die in de wolken prikt', al wordt de vertaling 'Berg die de wolken vangt' ook gebezigd.

Edmund Hillary maakte zijn eerste beklimming naar de top van Aoraki in januari 1947. In februari 1948 maakte hij met Ruth Adams, Harry Ayres en Mick Sullivan de eerste beklimming van de Zuidkant naar de Low Peak (op 3593 meter).

Foto boven: Sir Edmund Hillary (links) en Sir Henry Wigley na de derde vlucht op 22 september 1955.

Sculptuur van Sir Edmund in het Te Papa Tongarewa, het nationale museum van Nieuw-Zeeland in Wellington.

In Aoraki / Mount Cook Village bevindt zich ook een Department of Conservation (DoC) bezoekerscentrum. Hier is uitgebreide informatie over het gebied te verkrijgen. Het DoC beheert even verderop richting de Hooker Glacier de White Horse Hill Camp Site. De camping is een goede uitvalsbasis voor wandeltochten in dit gebied. Er is naast campers ook ruimte voor tenten. Er is een beschutte ruimte voor het koken van je eigen potje. Verder zijn de voorzieningen beperkt. Er is geen elektriciteit en warm water.

website DoC Aoraki Mount Cook Visitor Centre

De zwart/wit foto's en de kleurenfoto van de ZK-BDX op deze pagina zijn te zien in de permanente expositie in het Sir Edmund Hillary Alpine Centre in de grote foyer van The Hermitage Hotel in Mount Cook Village. Het bezoekerscentrum is dagelijks geopend. Meer op de website van The Hermitage.