noarderljocht.com
Van Spitsbergen naar de Noordpool
|
Svalbard (Spitsbergen) heeft een het eind van de 19e eeuw en in de eerste 3 decennia van de 20e eeuw een aanzienlijke rol gespeeld in de exploratie van het Noordpoolgebied. Tussen 1896 en 1928 waren er maar liefst 9 expedities met deze eilanden als startpunt. Vijf daarvan begonnen het avontuur in Virgohamna. Latere expedities vertrokken vanuit Ny-Ålesund. Op deze pagina aandacht voor de pioniers, die de reis via de lucht waagden..... We beginnen met de pogingen per ballon en luchtschip. |
De 'Norge' op weg naar de Noordpool. Foto in het museum van Ny-Ålesund.
|
In deze presentatie worden de 'overland' pogingen buiten beschouwing gelaten. De eerste expeditie, in 1908-1909, door de Amerikanen Robert Peary en Frederick Cook is nog altijd onderwerp van discussie. Of zijn de Noordpool inderdaad bereikten is nog steeds de vraag.
Met het luchtschip naar de Noordpool
Salomon August Andrée 1897
|
Al in mei van het jaar was Solomon August Andrée op Spitsbergen aangekomen ter voorbereiding van zijn ballonvaart naar de Noordpool. In de beschutting van de omringende bergen werd in Virgohamna gewerkt aan een kleine werkplaats gebouwd. Op 11 juli 1897 is het zover: de reis kan beginnen. Andrée stapt samen met Nils Strindberg en Knut Fraenkel in de gondel.
|
|
Virgohamna, Danskøya, 11 juli 1897. De 'Örnen' (Adelaar) met Andrée, Fraenkel en Strinberg in de mand kort na het opstijgen. De touwen, waarmee de bemanning vlieghoogte en richting konden regelen, trekken een spoor in het water. De Örnen kon moeilijk hoogte winnen, waardoor al vrij snel na de start een hoeveelheid ballast over boord moest worden gegooid. Langzaam verdween de ballon uit het zicht van de toeschouwers op Danskøya.
|
Enkele dagen later vindt er op zee iets merkwaardigs plaats. Op 15 juli schiet de bemanning van het schip 'Alken' een witte vogel uit de lucht. Als ze zien, dat het geen vogel is, waarop ze hadden gehoopt, laten ze het dier in zee liggen. Wanneer ze enkele uren later van de bemanning van een ander schip horen, dat de ballonvaart van Andrée is begonnen, realiseren ze zich, dat de vogel weleens een postduif van Andrée zou kunnen zijn geweest. Ze keren het schip en vinden de vogel terug. In de kleine capsule vinden ze een briefje:
Van Andrée's Pool Expeditie aan Aftonbladet, Stockholm. 13 juli 12.30 uur, middag. Breedte 82°, 55°,5 Oost. Snelheid is goed, richting oost. 10° zuid. Alles goed aan boord. Dit is het derde postduifbericht. Andrée.
|
De ballon, kort na de vroegtijdige landing op het ijs. De 3 mannen maken zich op voor de terugkeer naar Spitsbergen. Foto in Svalbard Museum, Longyearbyen.
|
Het zou nog tot 1930 duren voor het lot van de Andrée-expeditie duidelijk werd. In dat jaar werd bij het eiland Kvitøya, ten oosten van Spitsbergen, Aan boord bevonden zich de lijken van de drie mannen, evenals het logboek van de vlucht, dagboeken en de negatieven van de gemaakte foto's.
De vondst maakte duidelijk hoe de ballonvaart na de start op Danskøya was verlopen. Doordat er enkele van de stuurtouwen vlak na de start verloren waren gegaan, bleek het onmogelijk de ballon in de juiste richting te sturen. De wind dreef de ballon in ongewenste richtingen, eerst in een westelijke richting, daarna oost. Doordat Andrée hoger vloog dan gepland, vormde zich een laag ijs op de huid van de ballon. Als gevolg van deze ijsafzetting verloor de ballon gas en daarmee ook hoogte. Het afwerpen van ballast kon niet voorkomen, dat de ballon uiteindelijk drie dagen later, op 14 juli, op 82°56' NB, 29°52' OL op het ijs belandde. De mannen bleven ongedeerd bij de landing. Met de meegevoerde slede en boot zetten ze koers naar Frans Josefland , echter door de drift van het drijfijs in westelijke richting bleek dat onmogelijk. Uiteindelijk kwamen de mannen op het eiland Kvitøya aan land, maar zouden alle 3 bezwijken, wellicht door kou en uitputting. Uit de dagboekaantekeningen weten we, dat Strindberg als eerste overleed. Op 17 oktober 1897 wordt voor het laatst, door Andrée, in het dagboek geschreven.
|
|
Deze uit 1936 daterende luchtfoto (NPI Referentie S36-2224) is in oostelijke richting genomen. De baai van Virgohamna is goed zichtbaar, maar de voormalige Nederlandse nederzetting Smeerenburg op Amsterdamøya wordt door laaghangende bewolking aan het zicht onttrokken. De foto werd vanaf een hoogte van 3000 meter gemaakt. Foto: Uitsnede van negatief S36-2224 Norsk Polar Institutt, beschikbaar op de NPI website.
Rechts: NPI kaart van ongeveer het zelfde gebied, Bron: NPI.
Rechts: NPI kaart van ongeveer het zelfde gebied, Bron: NPI.
Danskøya met de baai van Virohamna gezien vanaf Smeerenburg. In het Danskegattet ligt de Antigua voor anker. Het eiland is alleen met speciale toestemming te bezoeken.
Walter Wellmann 1906-1909
|
Walter Wellmann was naast avonturier journalist bij de Chicago Herald. Reeds in 1894 had hij geprobeerd de Noordpool te bereiken. Zijn tocht met sledehonden vanuit Spitsbergen was op een mislukking uitgedraaid. Enkele jaren daarna in 1898 en 1899 had hij een poging ondernomen vanuit Franz Josef Land.
In 1906 ondernam Wellmann zijn eerste poging de Noordpool via de lucht te bereiken. In het voetspoor van Andrée, liet hij in de baai van Virgohamna een hangar bouwen, waarin zijn luchtschip 'America' voor de reis geprepareerd kon worden. In 1907 begon Wellmann met goede moed aan z'n tweede onderneming vanuit Virgohamna, echter na een vlucht van slechts 24 kilometer kwam het luchtschip onbedoeld bij de Fuglepyntebreen op de grond neer. In 1909 zou hij z'n laatste poging wagen, maar ook deze keer verongelukte de 'America'. Wellmann en z'n bemanning werden van het zeeijs gered. Toen hij later vernam, dat z'n landgenoot Robert Peary claimde de Noordpool te hebben bereikt, liet Wellmann z'n aspiraties varen... Het luchtschip 'America' boven het ijs gezien vanaf de 'Fram'. Foto in het Svalbard Museum, Longyearbyen.
|
|
De in aanbouw zijnde hal voor de Wellman expeditie. Aan de overzijde van het water is Amsterdamøya. Foto gemaakt tijdens de expositie 'Polarfahrten met Luftfahrtzeugen' in het Aeronauticum in Nordholz (RDV0140).
|
|
Twee beelden van de basis van Wellmann op Danskøya. De foto's zijn tentoongesteld in het Svalbard Museum in Longyearbyen.
Expositie 'Polarfahrten mit Luftfahrtzeugen', Aeronauticum, Nordholz (RDV0139).
Roald Amundsen, Lincoln Ellsworth en Umberto Nobile 1926
Deze foto werd vlak voor het vertrek van de 'Norge'' gemaakt. Het luchtschip wordt door vrijwel alle beschikbare handen aan de grond gehouden. Fotograaf Paul Berge maakt nog snel een foto van Amundsen en zijn bemanning. De foto maakt deel uit van de Roald Amundsen Photo Archives.
Foto rechts: De 'Norge' in de hangar op Ny-Ålesund. Alle materialen, inclusief 50 ton ijzeren balken, van de hangar moesten per schip worden aangevoerd.
|
|
Op de slede liggen enkele van de 4800 met waterstofgas gevulde flessen, ieder met een gewicht van 160 kg. Op deze wijze werden ze naar de hangar van de 'Norge' vervoerd. De originele foto is waarschijnlijk gemaakt door Paul Berge. Roald Amundsen Photo Archives.
|
|
De ankertoren voor de N1 'Norge' in Ny-Ålesund in augustus 2017. Het luchtschip was vlak voor vertrek aan de mast afgemeerd. Op 11 mei 1926 vertrokken vanaf deze plaats Roald Amundsen, Lincoln Ellsworth en Umberto Nobile vanaf deze plaats voor hun succesvolle vlucht over de Noordpool, die ze op 12 mei bereikten. Daar lieten ze een Noorse, Amerikaanse en Italiaanse vlag neer. Vervolgens vlogen ze door om uiteindelijk bij de plaats Teller in Alaska te landen. Twee jaar later reisde Nobile opnieuw naar de Noordpool, nu met het luchtschip Italia. Deze reis verliep echter zeer noodlottig.
Foto rechts: In 1983 werd deze plaquette door een delegatie van de Italiaanse luchtmacht aan de mast bevestigd. Een jaar later werd het gedenkteken onthuld door Umberto Nobile's weduwe, Gertrude.
Roald Engelbregt Gravning Amundsen (1872 - 1928). Op de foto hiernaast zijn buste in Ny-Ålesund.
|
|
Na een vlucht van 72 uren, waarin een afstand van 5456 kilometer werd overbrugd, landde de Norge bij de nederzetting Teller in Alaska. Hier werd het luchtschip ontmanteld. Op de foto is te zien hoe het luchtschip in elkaar zakt door het weg laten lopen van het waterstofgas. Foto: Emil Horgen?/ Roald Amundsen Photo Archives.
De N1 Norge en Italia in een prentenboek, tentoongesteld in expositie 'Polarfahrten mit Luftfahrtzeugen' in het Aeronaticum te Nordholz (RDV0182). Zie voor meer: aeronauticum/ausstellungen.
Umberto Nobile 1928
Umberto Nobile keerde in 1928 terug naar Spitsbergen, ditmaal met zijn eigen luchtschip, de 'Italia'. In tegenstelling tot zijn eerste vlucht met Amundsen, zou deze poolvlucht een geheel Italiaanse onderneming worden. De keuze voor Ny-Ålesund lag voor de hand, immers de hangar en de landingsmast, gebruikt voor de vlucht van de 'Norge' in 1926, waren nog goed bruikbaar.
Het luchtschip 'Italia' op de basis in Ny-Ålesund in april 1928. Fotomontage in het museum van Ny-Ålesund. De originele foto maakt deel uit van de collectie van het Norsk Polar Institutt.
Op 23 mei 1928 werd de N2 'Italia' van de landingsmast losgekoppeld om aan haar vlucht naar de pool te beginnen. Een dikke dag later, op 25 mei werd de Noordpool bereikt, maar al vrij snel nadat het luchtschip haar terugvlucht had ingezet, sloeg het noodlot toe. Wellicht door een combinatie van factoren, de sterke tegenwind, ijsvorming en uitputting van de bemanning, ontstonden er besturingsproblemen, waardoor het luchtschip snel hoogte verloor en ten noordoosten van Svalbard het pakijs raakte. Door de klap op het ijs, raakte de gondel beschadigd, waardoor Nobile en enkele andere bemanningsleden uit de gondel geslingerd. Verlost van het gewicht steeg de 'Italia' weer op. Er bleken nog 6 leden van de bemanning aan boord. Noch van het luchtschip, noch van de 6 mannen werd ooit meer iets vernomen.
Na het bekend worden van het ongeluk werd een grote reddingsoperatie op gang gebracht, waaraan 22 vliegtuigen en 15 schepen, in totaal 1500 bemanningsleden deelnamen. Uiteindelijk werden de overlevenden, waaronder Nobile, na twee maanden gered. Zie hieronder bij "Het vliegtuig brengt redding".
Na het bekend worden van het ongeluk werd een grote reddingsoperatie op gang gebracht, waaraan 22 vliegtuigen en 15 schepen, in totaal 1500 bemanningsleden deelnamen. Uiteindelijk werden de overlevenden, waaronder Nobile, na twee maanden gered. Zie hieronder bij "Het vliegtuig brengt redding".
Met het vliegtuig naar de Noordpool
Roald Amundsen en Lincoln Ellsworth 1925
Op 25 april 1925 kwamen er 3 schepen in de haven van Ny-Ålesund aan, met aan boord van de 'Hobby' de twee grotendeels in kratten verpakte Dornier* Wal (Walvis) watervliegtuigen 'N24' en 'N25'. De twee vliegtuigen, die in Italië waren gebouwd, werden in de nederzetting in elkaar gezet en gereed gemaakt voor de poolvlucht.
Op 21 mei 1925 om 17.10 uur stegen de twee Wal's op, elk met een bemanning van 3 vliegeniers. De 'N25', het toestel van Roald Amundsen (navigator) werd gevlogen door Hjalmar Riiser-Larsen. Het derde bemanningslid was Dornier monteur Karl Feucht. De andere Wal ('N24') werd gevlogen door Leif Ragnar Dietrichson, luitenant in de Noorse marine. Als navigator trad Lincoln Ellsworth op. Het derde bemanningslid van de 'N24' was luitenant Oscar Omdal, eveneens van de Noorse marine.
Het was aanvankelijk de bedoeling vanaf het water op te stijgen, maar omdat de toestellen tot het maximum berekende gewicht waren beladen, werd gekozen voor een start vanaf het ijs.
Op 21 mei 1925 om 17.10 uur stegen de twee Wal's op, elk met een bemanning van 3 vliegeniers. De 'N25', het toestel van Roald Amundsen (navigator) werd gevlogen door Hjalmar Riiser-Larsen. Het derde bemanningslid was Dornier monteur Karl Feucht. De andere Wal ('N24') werd gevlogen door Leif Ragnar Dietrichson, luitenant in de Noorse marine. Als navigator trad Lincoln Ellsworth op. Het derde bemanningslid van de 'N24' was luitenant Oscar Omdal, eveneens van de Noorse marine.
Het was aanvankelijk de bedoeling vanaf het water op te stijgen, maar omdat de toestellen tot het maximum berekende gewicht waren beladen, werd gekozen voor een start vanaf het ijs.
|
Na een vlucht van acht uren landden de twee vliegtuigen zo'n 3 tot 4 mijl van elkaar op het water tussen het poolijs met als doel hun positie ten opzichte van hun reisdoel, de Noordpool, te verifiëren. De helft van de brandstof was reeds verbruikt. Dat die landing plaats vond op slechts 87° 43' Noord was een enorme tegenvaller voor de expeditieleden. De afstand tot de pool bedroeg nog maar liefst 135 zeemijl. Bovendien had de 'N24' motorschade opgelopen. Reparatiepogingen moesten na enkele dagen worden opgegeven, waardoor Dietrichson, Omdal en Ellsworth zich genoodzaakt zagen, het vliegtuig achter te laten en te voet de 'N25' zien te bereiken. Onderweg vielen Dietrichson en Omdal in een spleet, maar konden door Ellsworth worden gered. Ze slaagden er uiteindelijk na 5 dagen in de 'N25' en haar bemanning te bereiken. Het kostte de zes mannen nog drie weken om het vliegtuig klaar te maken en de ijsvlakte over een lengte van ongeveer 550 meter geschikt te maken voor de start van het vliegtuig. Door de constante beweging van het drijfijs moesten de mannen dikwijls opnieuw beginnen met het werk.
|
|
Op 15 juni slaagde piloot Riiser-Larsen er met moeite in de 'N25' de lucht in te krijgen en de veiligheid tegemoet te vliegen. Voor de noordkust van het Nordaustlandet van Spitsbergen landde het vliegtuig na een vlucht van zo'n 8 uren op het water. De zes mannen slaagden erin veilig voet aan vaste wal te zetten. Zich voorbereidend op een tocht over land en ijs naar Ny-Ålesund, zagen de zes mannen tot hun verbazing een kleine jagersboot. De 'N25' werd in de Brennevinsbukta voor anker gelegd. De boot, de 'Sjøliv' uit het Balsfjord bracht hen naar Ny-Ålesund.
De 'N25' werd later, op 20-21 Juni opgehaald en uiteindelijk kon de hele expeditie, inclusief de Dornier Wal aan boord van een kolenschip van de Kings Bay de reis naar het zuiden, naar de haven van Horten in het Oslo Fjord, aanvangen.
Ondanks dat Amundsen de Noordpool niet had bereikt, werden de zes vliegeniers als helden ontvangen. Ze vlogen in 'N25' richting Oslo, om daar tussen rijen van met vlaggen versierde boten te landen. Vervolgens werden ze door de straten van Oslo gereden, toegewuifd door een menigte van zo'n 50.000 mensen.
Ondanks dat Amundsen de Noordpool niet had bereikt, werden de zes vliegeniers als helden ontvangen. Ze vlogen in 'N25' richting Oslo, om daar tussen rijen van met vlaggen versierde boten te landen. Vervolgens werden ze door de straten van Oslo gereden, toegewuifd door een menigte van zo'n 50.000 mensen.
|
|
De beide Dornier Wal vliegtuigen in Ny-Ålesund. Na een voorbereiding van zo'n 5 weken, vertrokken de vliegtuigen op 21 mei richting de Noordpool. Tegen de tijd, dat de 2 Wal's 87° 43' NB bereikten, zagen de vliegeniers zich door motorstoring genoodzaakt, hun toestellen tussen het drijfijs te landen. Pas op 18 juni slaagden de vliegers erin de Rolls Royce Eagle van de 'N25' weer aan de praat te krijgen. De 'N24' werd in het ijs achtergelaten en de zes vliegers keerden op 18 juni veilig in Ny-Ålesund terug. Foto's in het museum van Ny-Ålesund. Het copyright van het origineel van de linkerfoto berust bij de Nasjonalbibliotekets bildesamling Ny-Ålesund, Svalbard. Bij de rechterfoto werd geen copyright informatie vermeld.
De Dornier Wal N25 vlak voor de start vanaf Ny-Ålesund. Foto gemaakt in het Norsk Luftfartsmuseum in Bodø.
|
Foto rechts: De 'N25' in het drijfijs. Drie van de bemanningsleden maken ruimte voor het vliegtuig. De Rolls Royce Eagle is afgedekt met een zeil. De originele foto maakt deel uit van de collectie van Galeri NOR.
Diorama van de Dornier Wal N25 op het poolijs. Het diorama is onderdeel van de grote expositie in het Norsk Luftfartsmuseum in Bodø.
|
De N25 wordt gereed gemaakt voor de vlucht naar Ny-Ålesund. Beide foto's zijn te bezichtigen in het Norsk Luftfartsmuseum in Bodø.
|
|
|
Beide foto's vormen onderdeel van de expositie 'Polarfahrten mit Luftfahrtzeugen', Aeronauticum, Nordholz, augustus 2024 (RDV0154 en 0155).
De 'N25' lag nog enige tijd voor anker in het Bunnefjorden, nabij Amundsen’s woning. Aanvankelijk had de Australisch-Britse Hubert Wilkins de bedoeling het toestel te kopen voor een vlucht over de Noordelijke Ijszee, van Alaska naar Spitsbergen, maar uiteindelijk liet hij dit plan varen.
In maart 1927 werd de Wal gebruikt om een nieuwe route van Oslo naar Harwich, via Kristiansand en Amsterdam, uit te proberen. Op 2 maart van dat jaar kwam de Wal vanuit Horten in Noorwegen naar Schellingwoude. Op 15 maart keerde het vliegtuig terug naar Horten. Vervolgens werd er later die maand nog een vlucht van Horten naar Kiel én Friedrichshafen gemaakt. De plannen voor de luchtroute naar Engeland belandden in de ijskast.
De Dornier werd verkocht aan Frank Courtney, een Ierse vliegenier, die er een dubbele trans-Atlantische vlucht, naar New York en terug, mee wilde uitvoeren. De Wal werd voor deze vlucht voorzien van twee Napier Lion motoren. Echter op 26 juni 1928, moest het vliegtuig ten gevolge van een motorbrand op 600 kilometer van Newfoundland een noodlanding op zee maken. De bemanning werd gered en enkele dagen later werd ook de Dornier uit zee opgepikt door het Italiaanse vrachtschip Valprato.
De Wal belandde zo in Italië, maar kreeg niet lang na aankomst een nieuwe eigenaar in de persoon van Wolfgang von Gronau, voor gebruik door zijn vliegschool DVS (Deutsche Verkehrsfliegerschule) op het waddeneiland Sylt. De machine werd als 'D-1422' in het Duitse luchtvaartregister ingeschreven. In 1930 vloog hij de Atlantische Oceaan over om op 26 augustus 1930 als eerste vliegtuig vanuit Europa in New York te landen.
De Wal werd per schip naar Duitsland teruggebracht en bleef tot 1932 in dienst bij de vliegschool. De Dornier Wal werd vervolgens aan het Deutsches Museum geschonken en naar München overgebracht. Bij een Geallieerde luchtaanval in 1944 werd het museum en de Dornier Wal vernietigd.
In maart 1927 werd de Wal gebruikt om een nieuwe route van Oslo naar Harwich, via Kristiansand en Amsterdam, uit te proberen. Op 2 maart van dat jaar kwam de Wal vanuit Horten in Noorwegen naar Schellingwoude. Op 15 maart keerde het vliegtuig terug naar Horten. Vervolgens werd er later die maand nog een vlucht van Horten naar Kiel én Friedrichshafen gemaakt. De plannen voor de luchtroute naar Engeland belandden in de ijskast.
De Dornier werd verkocht aan Frank Courtney, een Ierse vliegenier, die er een dubbele trans-Atlantische vlucht, naar New York en terug, mee wilde uitvoeren. De Wal werd voor deze vlucht voorzien van twee Napier Lion motoren. Echter op 26 juni 1928, moest het vliegtuig ten gevolge van een motorbrand op 600 kilometer van Newfoundland een noodlanding op zee maken. De bemanning werd gered en enkele dagen later werd ook de Dornier uit zee opgepikt door het Italiaanse vrachtschip Valprato.
De Wal belandde zo in Italië, maar kreeg niet lang na aankomst een nieuwe eigenaar in de persoon van Wolfgang von Gronau, voor gebruik door zijn vliegschool DVS (Deutsche Verkehrsfliegerschule) op het waddeneiland Sylt. De machine werd als 'D-1422' in het Duitse luchtvaartregister ingeschreven. In 1930 vloog hij de Atlantische Oceaan over om op 26 augustus 1930 als eerste vliegtuig vanuit Europa in New York te landen.
De Wal werd per schip naar Duitsland teruggebracht en bleef tot 1932 in dienst bij de vliegschool. De Dornier Wal werd vervolgens aan het Deutsches Museum geschonken en naar München overgebracht. Bij een Geallieerde luchtaanval in 1944 werd het museum en de Dornier Wal vernietigd.
Een replica van de Dornier Wal N25 is vandaag de dag te bewonderen in het Dornier Museum in Friedrichshafen aan de Bodensee in het zuiden van Duitsland.
De N25 Wal replica in de kleuren van de Amundsen Pool-expeditie werd op 27 juni 2020 in het Dornier Museum gefotografeerd door Joop de Groot.
* Opmerking: De twee vliegboten 'N24' en 'N25' werden overigens niet door Dornier zelf, maar in Pisa, Italië, door Costruzione Meccaniche Aeronautiche SA. (CMASA). Als gevolg van de afspraken in het Akkoord van Versailles, was het Duitsland niet toegestaan zelf dit soort vliegtuigen te bouwen. Met de oprichting van dit Italiaanse bedrijf konden zo de opgelegde beperkingen van het verdrag worden omzeild.
Richard E. Byrd en Floyd Bennett 1926
Er wordt nog steeds betwist of de 'Josephine Ford', de drie-motorige Fokker F.VII van Lt Commander Richard E. Byrd en zijn piloot Floyd Bennett ook daadwerkelijk op 9 mei 1926 over de Noordpool zijn gevlogen. Zelf waren ze daar destijds uiteraard van verzekerd, maar tegenwoordig wordt algemeen aanvaard, dat dit, mede op basis van de onderzochte logboekgegevens, niet het geval is geweest. Ondanks dat Byrd en Bennett de beschikking hadden over een door cartograaf-uitvinder Albert Bumstead gebouwd zonnekompas, bestaat het vermoeden, dat de Fokker tijdens de 15 en een half uur durende vlucht ten noorden van Spitsbergen rond cirkelde.
De 'Josephine Ford' met het M/S Hobby, zichtbaar boven de vleugel, naar Ny-Ålesund verscheept en daar met behulp van kleinere boten tot in de haven gebracht. Hier wordt de Fokker het land opgetrokken. De originele foto is afkomstig uit de Roald Amundsen Photo Archives.
|
Ny-Ålesund, mei 1926. De Fokker F.VII wordt gereed gemaakt voor de poolvlucht. De originele foto is afkomstig van Ferdinand Arild. Deze afdruk maakt nu deel uit van de collectie van het plaatselijke museum.
|
De 'Josephine Ford' was de eerste Fokker F.VIIa/3m, in 1925 gebouwd door de Anton H.G. Fokker’s N.V. Koninklijke Nederlandse Vliegtuigenfabriek Fokker in Veere. De eerste vlucht werd gemaakt op 4 September 1925 vanaf Schiphol. Er werden demonstratievluchten uitgevoerd voor de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij N.V. (KLM), waarna het toestel werd ontmanteld voor verscheping naar Amerika. Daar werd het vliegtuig in New York gereed gemaakt en naar Detroit overgevlogen. Daar nam het deel aan de First Annual Aerial Reliability Tour, van 28 September tot en met 3 Oktober 1925, gevlogen door Egbert P. Lott. Vervolgens werd de Fokker ook nog proef gevlogen door het U.S. Army Air Corps op Wright Field, waarna het vliegtuig werd verkocht aan Edsel Ford, zoon van Henry Ford. De 'Josephine Ford' is nu tentoongesteld in het Henry Ford Museum in Dearborn, Michigan.
Ellsworth en Amundsen ontvangen Byrd na zijn terugkeer. De originele foto is waarschijnlijk gemaakt door Paul Berge en maakt nu deel uit van de Roald Amundsen Photo Archives.
Het vliegtuig brengt redding
Nadat was doorgedrongen, dat de N2 'Italia' enkele dagen na het vertrek op 23 mei 1928 vanuit Ny-Ålesund in de problemen was gekomen en misschien zelfs wel was verongelukt, werd een voor die tijd een grote zoek- en reddingsoperatie opgetuigd, waaraan maar liefst 22 vliegtuigen van verschillende nationaliteiten aan deelnamen. Het zou nog meer dan twee maanden duren voordat de overlevenden van de crash met de 'Italia' konden worden gered. Nobile zelf werd door een met ski's uitgeruste Fokker van de Zweedse luchtmacht, gevlogen door Einar Lundborg, van het ijs gered.
De schaalmodellen van twee van de gebruikte toestellen, een S.55 en een Sovjet JuG-1, zijn tentoongesteld in het North Pole Expedition Museum in Longyearbyen.
De schaalmodellen van twee van de gebruikte toestellen, een S.55 en een Sovjet JuG-1, zijn tentoongesteld in het North Pole Expedition Museum in Longyearbyen.
Op 20 juni 1928 vond de bemanning van de Savoia-Marchetti S.55 I-SAAT 'Santa Maria', gevlogen door Ten. Col. Umberto Maddalena van de Italiaanse luchtmacht, de overlevenden van het ongeluk met de N2 'Italia' van Umberto Nobile. De 9 overlevenden werden op drijfijs ontdekt op zo'n 120 kilometer ten noordoosten van het Nordaustlandet.
|
Schaalmodel van de JuG-1 van de luchtmacht van de Sovjet Unie. Het ontwerp van dit vliegtuig was van oorsprong van Junkers en gebaseerd op de Junkers G.24. Dit type werd in licentie onder de aanduiding R42 in Zweden gebouwd door AB Flygindustri te Limhamn. De versie voor de Sovjets kreeg de aanduiding K30. Bij de Sovjets zelf stond het vliegtuig bekend als de JuG-1. Eén van de Sovjet vliegtuigen werd in 1928 gebruikt voor de zoektocht naar de 'Italia'.
|
Luchtvaarthistorie op Spitsbergen
Op Spitsbergen wordt ruim aandacht geschonken aan de vroege luchtvaart: in het Svalbard Museum én uiteraard in het North Pole Expedition Museum in Longyearbyen is er nagenoeg geheel aan gewijd. Het museum stond eerder bekend als het Airship Museum.
|
In het North Pole Expedition Museum in Longyearbyen wordt het verhaal verteld van nagenoeg alle vanaf Spitsbergen ondernomen pogingen én geslaagde vluchten met luchtschepen, luchtballons en vliegtuigen.
Naast het Svalbard Museum (aan de overkant van de weg) is een bezoek aan het North Pole Expedition Museum een must, niet alleen voor de luchtvaartenthousiast. Fotograferen is toegestaan, maar men heeft liever niet, dat er detailfoto's van de tentoongestelde artefacten worden gemaakt. |
|
Geraadpleegde websites en bronnen:
|
In het Noorse luchtvaartmuseum vlakbij de luchthaven van Bodø is een grote expositie gewijd aan de luchtvaart vanaf Svalbard richting de Noordpool:
|
|
Titelfoto: Schaalmodel van het luchtschip N1 "Norge" in het museum van Ny Ålesund .