De terp van Hegebeintum

Met zo'n 8.80 meter is de terp van Hegebeintum de hoogste bewaard gebleven terp van Nederland. In het nieuwe bezoekerscentrum, dat op 10 augustus 2021 werd geopend, maak je een reis van meer dan 2000 jaar terug in de geschiedenis van de terp en het noordelijke terpengebied.

Hegebeintum gefotografeerd op 1 juni 2019 vanuit zuidoosten. Het afgegraven deel van de terp is goed te zien. Op deze foto staat, rechtsonder iets uit het midden, nog het oude gebouw van het bezoekerscentrum. Dat heeft plaatsgemaakt voor een modern bouwwerk. (VRS2104).

Links: Hegebeintum gezien vanuit het zuiden. Rechts: Kijkend naar het westen met daar op de achtergrond Ferwert. In de rechter onderhoek Harsta State. Ook deze twee foto's werden tijdens de fotovlucht van 1 juni 2019 gemaakt. (VRS2122 en 2091).

Enkele honderden meters ten oosten van Hegebeintum ligt de terp van Easterbeintum. Vanaf de weg heb je weliswaar enig zicht op de terp, maar vanuit de lucht is deze beter te zien. Gefotografeerd op 1 juni 2019. (VRS2081)

Het Bezoekerscentrum Terp Hegebeintum

De twaalf meter lange boorkern van Boring B2, in mei 2015 gemaakt onder de westzijde van de kerktoren van Hegebeintum, is een belangrijk deel van de tentoonstelling in het nieuwe bezoekerscentrum. Ze toont de meer dan 2000-jarige geschiedenis van de terp. Daarnaast zijn vondsten uit deze terp en die uit de terp van Easterbeintum, alsmede de bij deze terpen gelegen grafvelden, tentoongesteld.

Lees meer over de boorkern op GeoGraphixs in Hegebeintum doorboord.

Foto's van tekeningen op de informatiepanelen van de tentoonstelling in het nieuwe bezoekerscentrum.

De tekeningen op deze panelen tonen van enkele vondsten uit graf no.129 van het grafveld Hegebeintum. De oorspronkelijke tekeningen werden gemaakt door Dr. Egge Knol en zijn o.a. gepubliceerd in "De hoogste terp van Friesland, nieuw en oud onderzoek in Hegebeintum", door Annet Nieuwhof, Egge Knol en Johan Nicolai (redactie). Het boek is uitgegeven door de Vereniging voor Terpenonderzoek, Groningen in 2019. ISBN 9789082969115.

Hierboven: een afgeronde en onversierde driehoekige drie-lagenkam gemaakt van een gewei.

Hiernaast:
Ook uit dit graf zijn zeven bewerkte glazen kralen.

Linksboven: een handvat van bee; daaronder een kleine 'Schalenurne' versierd met groeven en ronde indrukken. Een kruisvormige fibula (type Hegebeintum) en uiterst rechts een fibula van het Midlum-type.

In het grafveld van Hegebeintum werd in bij het skelet in een boomstamkist (in graf 49) deze gebogen drie-lagen kam gevonden. De kam is gemaakt van gewei en is versierd met groeven en rondjes. Ook zijn aan beide kanten van de kam enige runentekens ingekrast. (RDV3749).

De Beintums in het Fries Museum

Het Koninklijk Fries Genootschap in Leeuwarden heeft een groot aantal terpvondsten uit de terpen van Hegebeintum en Easterbeintum in haar collectie. Op dit moment (juni 2023) is er in het Fries Museum een vitrine op de tentoonstelling 'de Terp', op de eerste verdieping, aan gewijd.

Terp fan de Takomst

Op nog geen 4 kilometer ten noordwesten van Hegebeintum ligt de 'Terp fan de Takomst'. Vanaf de terp, midden in de kwelder van Noard-Fryslân Bûtendyks, heb je een prachtig uitzicht op het wad en de eilanden Ameland en Terschelling. Kijk hier voor meer.

geraadpleegde bronnen

De hoogste terp van Friesland, nieuw en oud onderzoek in Hegebeintum, Annet Nieuwhof, Egge Knol en Johan Nicolay.
Het boek is uitgegeven door de Vereniging voor Terpenonderzoek, Groningen in 2019. ISBN 9789082969115.

Friese Terpen in Doorsnede, Landschap, bewoning en exploitatie, onder redactie van Johan Nicolay en Gilles de Langen. Deel I: het onderzoek in woord en beeld; Deel II: profiel- en vlaktekeningen. Vereniging voor Terpenonderzoek, Groningen, 2023. ISBN 9789082969122.

Bezoekerscentrum Terp Hegebeintum (website).

Kijk voor meer informatie en bronnen op GeoGraphixs. Hier vind je ook meer over terpen en terpdorpen. Ook vind je er meer over de boorkern van het bezoekerscentrum.

Titelfoto: Een uitsnede uit het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) waarin de donkerblauwe delen het laagste gebied in het terrein weergeven. Dit zijn de afgegraven stukken terp.